reklamı kapat

POPÜLER

MIT’nin nükleer füzyon reaktörü Alcator C-Mod tekrar iş başında

Tartışmalı bir teknoloji olmakla birlikte, pek çok bilim insanına göre temiz ve yenilenebilir enerjinin geleceği nükleer füzyonda. Kirlilik veya erime riski olmaksızın sınırsız enerji vadeden bu tip bir teknolojinin varlığına inanmak dahi epey zor. Nükleer füzyonun taşıdığı potansiyelin farkında olan Massachusetts Institute of Technology (MIT), 20 yılı aşkın bir süre kendi nükleer füzyon reaktörü üzerinde çalışmaları sürdürmüş, ancak Obama yönetiminin fon desteğini çekmesi nedeniyle reaktör geçtiğimiz yıl kapatılmış. Bunun ardından gelen sıkı lobi çalışması sayesinde MIT’nin nükleer füzyon reaktörü Alcator C-Mod yeniden çalışmaya başladı.

Nükleer füzyonu nükleer fizyon ile karıştırmamak gerekiyor. Atomların ayrılmasıyla enerji elde edilen fizyon yöntemi aynı zamanda şu anki nükleer reaktörlerde kullanılan yöntem. Atomların ayrılması nedeniyle yüksek miktarda atık üreten ve erime riski oluşturan fizyonun aksine, füzyon yönteminde atomlar çok yüksek sıcaklıklarda birleşiyor. Bunun sonucunda ortaya çıkan nötron, tek bir doğal gaz molekülü yakılarak elde edilenden bir milyon kat daha fazla enerji sağlıyor. Temiz, yenilenebilir ve çevre dostu olan bu teknolojinin kullanılabilir hale gelmesi yüzyılın gelişmesi olabilir.

Ancak ortada ciddi bir sorun bulunuyor. ABD’de şu anda test sürecinde olan üç füzyon reaktörü bulunuyor, fakat henüz bu reaktörlerden hiçbiri tükettiğinden fazla enerji üretemiyor. Üstelik MIT’deki gibi 20 yıllık bir reaktör artık eski bir reaktör olarak kabul ediliyor. Obama yönetiminin fon desteğini çekmesi de füzyon karşıtı olmasından değil, bu reaktörü yatırım yapmaya değer bulmamasından kaynaklanıyormuş. Ancak bu reaktörle elde edilen test sonuçlarının yeni füzyon deneyleri için gerekli olduğunu ileri süren lobi faaliyetini takiben, hükümet reaktörün 2016’ya kadar çalışmasını sağlayacak şekilde 22 milyon dolar fon sağlamayı kabul etmiş.

Projenin destekçileri bunun bir siyaset meselesi değil, bilimde ilerleme aşkıyla yapılan bir hamle olduğunu belirtiyor; yine de nükleer füzyonun faydalarını değerlendirirken kaynaklarımızı sağlam tutarak bize gösterilen avantajların ötesinde çeşitli dezavantajlar olup olmadığına bakmamız gerekiyor.