Eric Schmidt alçak Dünya yörüngesine veri merkezleri yerleştirmeyi düşünüyor. Bunun arkasında öngörülen enerji sıkıntıları yer alıyor.
2001–2011 yılları arasında Google CEO’su, 2011–2015 yılları arasında Google Yönetim Kurulu Başkanı ve 2015–2017 yılları arasında Alphabet Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yapan önemli isim Eric Schmidt, 11 Mart tarihinde özel uzay şirketi Relativity Space’i satın almıştı. Peki Schmidt bu şirketle neyi hedefliyor? Yapılan açıklamaya göre Schmidt, alçak Dünya yörüngesine veri merkezleri yerleştirmeyi planlıyor. Yeni nesil yapay zeka sistemlerinin etkisiyle büyük sunucu sistemlerine ve onları çalışır tutacak yeni enerji kaynaklarına olan ihtiyaç gün geçtikçe artıyor. Schmidt, uzayda görev yapacak veri merkezlerinin, güneş ışığından yüksek verimle yararlanarak enerji elde edebileceğini ve sistemlerin uzayın soğuk vakumunu kullanarak pasif şekilde soğutulabileceğini düşünüyor. Böyle bir altyapının yakında hayata geçmesi olası görünmese de Schmidt, gelecek için çok önemli bu konuya radikal bir yaklaşım getiriyor.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Sunucu merkezleri çok yüksek miktarda elektrik harcıyor ve bu elektriğin büyük bölümü soğutma sistemlerine gidiyor. Bu nedenle sunucular için sürekli olarak daha az elektrikle çalışacak verimli soğutma sistemleri geliştirilmeye çalışılıyor. Bu çalışmaların sonuncusu ise lazer temelli ilginç bir sistem oldu. ABD merkezli Sandia Labs, Maxwell Labs ve New Mexico Üniversitesi araştırmacıları, lazer tabanlı görev yapan tamamen yeni bir soğutma teknolojisi üzerinde çalışmaya başladı. Genelde bir şeyleri yakmak, delmek ya da kesmek için kullanılan lazerin soğutma sürecine dahil edilmesi ilk aşamada gerçekten çok garip geliyor. Bu ilginç sürecin arkasında spesifik olarak “galyum arsenit” adı verilen yarı iletken bir malzeme yer alıyor. Yapılan açıklamaya göre bu malzeme, belirli frekanstaki lazer ışınları kullanılarak soğutulabiliyor. Çip/işlemci soğutma sürecinde kullanılabileceği düşünülen bu lazer temelli sistemin, yönlendirilebilir yapıda olduğu belirtiliyor. Bu sayede soğutma doğrudan işlemcideki en sıcak noktaya yönlendirilebiliyor. Bu durum doğal olarak soğutma verimini ciddi oranda artırılabiliyor. Sistemin pratik kullanıma ne zaman gireceği ise henüz bilinmiyor.
Büyük sunucu merkezlerinin ihtiyaç duyduğu elektrik konusunda önemli endişeler bulunuyor. Yapay zeka, özellikle de yeni nesil üretken yapay zeka sistemleri devasa sunucu sistemlerine ihtiyaç duyuyor. Bu sunucu sistemlerini sürekli olarak büyüten firmaların, bu bağlamda elektrik ihtiyaçları da sürekli olarak artıyor. Ancak elektrik üretimi konusunda henüz her şeyi değiştirecek bir devrim yapamadık ve bu yüzden Elon Musk, yapay zeka sistemlerinin ciddi bir elektrik sorunu yaşatacağını düşünüyor ve bunun 2025 yılında kendisini büyük oranda göstereceğini aktarıyor: “Bir sonraki sıkıntı elektrik olacak. Firmalar tüm o çipleri / yapay zeka işlemcilerini çalıştırmak için yeterli elektrik bulamayacaklar. Bence gelecek yıl tüm çipleri çalıştırmak için yeterli elektrik bulamadıklarını göreceksiniz.”
Bu konuda Mark Zuckerberg de farklı düşünmüyor, yapay zeka özelinde bir elektrik endişesi yaşıyor. Zuckerberg, güç sıkıntılarının yapay zeka gelişiminde bir sonraki darboğaz olabileceğini düşünüyor. Daha önce yapay zeka sistemlerini işler kılmak için gereken GPU’lara erişim zorluğu bulunuyordu, gelecekte ise sürekli olarak büyüyen sunucuları çalıştırmak için gereken enerjiyi bulmada ciddi zorluklar olacak gibi görünüyor.
