Çin’de geçmiş yıllardan itibaren tartışma yaratan genetiği “CRISPR” yoluyla genetiği değiştirilen bebekler, yeniden gündeme geldi.
Çin bilimsel çalışmalarıyla dikkat çekmeye devam ediyor. Ülkenin bir ara gündeminde olan ve bu aralar yine gündeme gelen genetiği değiştirilmiş bebekler hakkında yeni düzenlemelerin getirilmesi tartışılıyor. Etikçilerin bu durumu skandal olarak nitelendiriyor olması ise, hükumet tarafında çalışmaların yapılmasını gerekli kılıyor. Yaşanan yoğun tartışmaların ardından genetik değiştirme üzerinde çalışan bilim insanları dünyadaki ilk genetiği değiştirilmiş bir embriyo ile ikinci hamileliğin gerçekleştiğini doğruladı. CRISPR genetikçilerin ve tıp araştırmacılarının, genomun çeşitli kısımlarına ekleme, çıkarma ya da DNA diziliminde değişim yapmalarına olanak tanıyan özgün bir teknoloji olarak adlandırılıyor. Şu anda var olan en basit, çok yönlü ve duyarlı genetik manipülasyon yöntemi olduğu için de bilim insanları tarafından araştırmalarda kullanılan bir teknoloji olarak karşımıza çıkıyor.
Genetik ile ilgili çalışmaları, CRISPR ile gerçekleştiren bilim insanları, uluslararası arenada büyük ilgi gördü. Bu çalışmanın ise ilerleyen yıllarda embriyoların, AIDS yani HIV virüsünden korunması için gerçekleştirildiği öne sürüldü. Buna karşı çıkan uzmanlar da var. Düzenlemenin hatalı olduğunu ve bebeklerin gelecekteki sağlık sorunları için risk altında olabileceğini düşünüyor. Hong Kong’daki bir genetik konferansında bu yolla doğan ikiz kız kardeşler(Lulu ve Nana), hakkında veriler sunulmuş olsa da araştırmanın önemli köşe taşları gizli kalmıştı. Hatta bu çalışma bilimsel bir makalede yayımlanmamasıyla da dikkat çekiyor.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Çalışmayı yürüten bilim insanı He Jiankui, iki embriyonun gen değişimi için CRISPR / Cas-9 kullandıklarını açıkladı. Gelişmelerin ardından, Çin’deki otoriteler tarafından bilim insanlarının çalıştığı yere yapılan bir ön araştırma ile doğumların tespiti sağlanmış, bunun ardından çalışma yasaklanmış ve durdurulmuştu. Ekip aynı zamanda üniversiteden kovularak yaptıkları deneyler sonlandırılmıştı. CRISPR olarak adlandırılan dizilim, DNA kümesi olarak tanımlanıyor.
Genetiği değiştirilen bebekler
Çin’de dört ünlü büyük biyoetikçi bu deneyleri “CRISPR bebekleri skandalı” olarak adlandırıyor. Genetiği değiştirilen bebekler olarak da adı anılan bu durumun ülkenin uzun bir süre daha gündemini meşgul edeceği düşünülüyor. Ancak bu çalışmanın ülkedeki genetik çalışmaların ele alınış şeklini önemli derecede etkilediğini ve eleştirel bakış açılarının arttığı değerlendirmesini yaptılar. Bu fikirlerini ise Nature dergisinde yayımlayarak kamuoyu ile paylaştılar. Çin’deki biyomedikal deneylerin düzenlenmesi, izlenmesi, kaydedilmesi oldukça sancılı bir süreç. Yönetmeliklere aykırı olarak araştırma yapan bilim insanları için ciddi cezalar veriliyor. Makalede bunlara revizyon çağrısında bulunuluyor. Ruipeng Lei, Pekin’deki Pekin Birliği Xiaomei Zhai, Şanghay’daki Fudan Üniversitesi’nden Wei Zhu ve Çin’deki Sosyal Bilimler Akademisi‘nden Renzong Qiu, “Çin bir dönüm noktasında” diyerek ekliyorlar,“Hükumet, diğer insanları umursamayan deneylerin potansiyel etkilerinden vatandaşlarını korumak için radikal değişiklikler yapmalı” diyor.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Nature dergisinde yazarlar çalışmayı gizliliği ve kendisini teşvik eden bir ortam yarattığı nedeniyle eleştiriyor ve ekliyorlar: “Bize göre, Çin’deki araştırmacılar, gerçek bir keşif isteği yerine, şöhret ve servet vaadiyle giderek daha fazla motive oluyorlar. Cihazları veya yaklaşımları kliniğe aktarmak her zaman sağlam bir temel üzerine kurulu araştırmalarla desteklenmiyor. “
İlginizi çekebilir
Başrolde Honda var; bebekleri anne karnınıda “hissettiren” oyuncak
